⚖️ Katolicyzm ponad innymi – systemowa asymetria prawna
W Polsce Kościół katolicki cieszy się wyjątkową pozycją w porządku prawnym, jakiej nie posiada żadna inna wspólnota wyznaniowa. Ta asymetria została usankcjonowana m.in. przez konkordat z 1993 roku, który nadaje Kościołowi katolickiemu status partnera państwa na mocy umowy międzynarodowej. Tymczasem inne Kościoły i związki wyznaniowe muszą każdorazowo zawierać umowy krajowe w formie ustaw, co już samo w sobie rodzi nierówność. Dodatkowo Kościół katolicki posiada własną sieć sądów kościelnych, własny system finansowania, możliwość prowadzenia szkół, przedszkoli i uczelni wyższych ze wsparciem publicznym, a nawet wpływ na obsadę stanowisk kapelanów w służbach państwowych. Takie rozwiązania podważają zasadę równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji RP) oraz neutralności światopoglądowej państwa (art. 25), tworząc system de facto uprzywilejowanej religii państwowej, mimo że Polska oficjalnie takim państwem nie jest.
🙅 Marginalizacja mniejszości religijnych i osób niewierzących
Dominacja Kościoła katolickiego w przestrzeni publicznej prowadzi do systemowej marginalizacji innych grup wyznaniowych i światopoglądowych. W praktyce oznacza to, że osoby należące do mniejszości religijnych – protestanci, prawosławni, muzułmanie, żydzi, buddyści – nie mają takiego samego dostępu do szkół, mediów publicznych czy finansowania, jak Kościół katolicki. Jeszcze gorzej wygląda sytuacja osób niewierzących, których potrzeby i prawa często nie są uwzględniane w ogóle. Brakuje wsparcia instytucjonalnego dla świeckiego światopoglądu, mimo że z roku na rok rośnie liczba obywateli deklarujących brak przynależności religijnej. Państwo, zamiast dbać o równość i bezstronność, promuje i finansuje jeden światopogląd kosztem innych – co prowadzi do głębokich podziałów społecznych i podważenia zaufania obywateli do neutralności instytucji państwowych.
🛑 Równość wyznań to nie slogan – to konstytucyjny obowiązek
Zgodnie z art. 25 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, „Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione”, a „władze publiczne zachowują bezstronność w sprawach religijnych i światopoglądowych”. Jednak w praktyce ta równość pozostaje iluzoryczna. Uprzywilejowana pozycja Kościoła katolickiego w instytucjach, finansach, edukacji i legislacji pokazuje, że państwo nie realizuje konstytucyjnego obowiązku równości, lecz pielęgnuje strukturalną nierównowagę. Inicjatywa #KonkordOut domaga się likwidacji tej nierówności – przez wypowiedzenie lub renegocjację konkordatu, a także stworzenie jasnych zasad relacji państwo–Kościoły, opartych na rzeczywistej równości i rozdziale sfery wyznaniowej od instytucji publicznych. Polska powinna być państwem wszystkich obywateli – niezależnie od tego, w co wierzą lub nie wierzą.
